Wtorek, 03.02.2009 00:00
Ballada o łamaniu karku
Kadr z filmu Tajemnica Brokeback Mountain Brokeback Mountain, reklama kawy i pocztówki znikąd
Dzieła filmowe czy literackie, które stawiają sobie na celu krytyczne spojrzenie na rzeczywistość społeczną, często można sprowadzić do jednego podstawowego pytania: gdzie leży prawda? (Jest to zresztą tytuł filmu Atoma Egoyana, bardzo ważnego w kanonie queer cinema.) Gdzie leży prawda o mnie, o tobie, o nas?
- Tomek Sikora -
(kobieta) - Porozmawiaj z nim jak mężczyzna z mężczyzną.
(mężczyzna) - Ja?
- No chyba jesteś mężczyzną, czy nie?
To zasłyszany przypadkiem, kilka dni temu, dialog z jakiegoś polskiego serialu. Niewiele osób zauważy w tej błahej, pozornie niewinnej wymianie jeden z miliona sposobów - mniej i bardziej drastycznych - dyscyplinowania męskości przez społeczeństwo. (Nie wystarczy zresztą dodać "heteroseksualne społeczeństwo", bo wśród samych odmieńców normatywność płciowa ma się świetnie, zwłaszcza w tak konserwatywnym kraju jak Polska.) Miej się na baczności: jeśli nie zachowasz się w oczekiwany sposób, twoja męskość może zostać zakwestionowana ("A może tak naprawdę nie jesteś mężczyzną? Ale obciach!"). Męskość to w istocie kruchy konstrukt, którego istnienie musi być nieustająco podtrzymywane i utwierdzane na nieskończenie wiele różnych sposobów.
Tego samego dnia telewizja TVN przypomniała wspaniały film Brokeback Mountain w reżyserii Anga Lee. Film, notabene, przerywany reklamami, z których właściwie każda miała taki lub inny efekt "dyscyplinujący". Pierwszy z brzegu przykład: nowa reklama kawy Carte Noire (tutaj można obejrzeć angielską wersję: http://pl.youtube.com/watch?v=CKW9faaRHsM). Reklama, rzecz jasna, bezlitośnie heteronormatywna, choć slogan reklamowy - "kawa zwana pożądaniem" - został bezczelnie zawłaszczony ze znanej sztuki Tennessee Williamsa Tramwaj zwany pożądaniem - sztuki, która traktuje przede wszystkim o "odmienności" seksualnej. Dyscyplinowanie płci i pożądania to jedno z głównych zadań norm społecznych, o czym opowiada także film Anga Lee.
Brokeback Mountain to film tak złożony, tak subtelny, że nawet nie zamierzam silić się tutaj na jego głębszą analizę (choć może kiedyś się o nią pokuszę). W tym miejscu chcę jedynie zwrócić uwagę na bardzo przekonująco pokazane mechanizmy dyscyplinowani... ( Pozostało znaków: 7919 )
Ten artykuł został przeniesiony do archiwum
Możesz uzystkać dostęp do wszystkich archiwalnych newsów i artykułów zostając abonentem usługi Przyjaciel Queer.pl Twoja opłata pomoże nam w utrzymaniu portalu Queer.pl.
Uzyskaj dostęp
Zostań abonentem Przyjaciel Queer.pl by czytać materiały bez bez ograniczeń.
Inne tematy
Powiązane tematy grup
