Piątek, 16.05.2014 13:55
Pierwszy nagi mężczyzna
Władysław Surzyński (1906-1987)
Męska nagość w oczywisty sposób jest homoerotyczna. Przez wieki to kobiece ciało było pokazywane, podziwiane i seksualizowane. Nieliczne próby zmiany tego stanu rzeczy wywoływały ogromne kontrowersje i równie szybko zostawały zapomniane. Jak choćby ta sprzed 80 lat.
- Krzysztof Tomasik -
Historia pokazywania nagich mężczyzn w polskim teatrze czy kinie nie jest powszechnie znana ani opisana, tym samym w żaden sposób nie jest oddany hołd prekursorom. Szczególnie biografię jednego z nich warto przypomnieć. Władysław Surzyński jest uznawany za pierwszego odważnego, który obnażył się na scenie, pisał o tym Rafał Węgrzyniak w tekście „Generacje i skandale”: „na scenie Ateneum 20 listopada 1934 roku podczas premiery „Typu A” Marii Morozowicz-Szczepkowskiej zaprezentowany został pierwszy akt męski w dziejach polskiego teatru. Obnażył się Władysław Surzyński grający Parysa, bezrobotnego inteligenta, który zarabia jako model. W „Typie A”, należącym do nurtu feministycznego w dramaturgii lat trzydziestych, obok malarki i prostytutki występowała uczona pracująca nad metodą rozmnażania z pominięciem kobiety i mężczyzny. Recenzenci zarzucili Morozowicz-Szczepkowskiej erotomanię i uprawianie pornografii”.
Przed aktem
Nazwisko Surzyńskiego zostało kompletnie zapomniane, być może wpłynął na to także jego homoseksualizm. Pomimo licznych sukcesów, dziś jest jedną z wielu anonimowych postaci świata teatralnego XX wieku. Był nie tylko aktorem, na swoim koncie miał administrowanie i dyrektorowanie teatrami. Jego pasją była muzyka, sam komponował i grał, ale też kolekcjonował nagrania operowe i estradowe, przemówienia mężów stanu. Urodził się 24 lutego 1906 roku w Tarnowie, ukończył szkołę dramatyczną Cz. Krzyżanowskiego przy Lwowskim Instytucie Muzycznym. Był niezwykle wysoki, miał mocny głos, co szczególnie predysponowało go do repertuaru klasycznego.
Swe pierwsze kroki teatralne stawiał we Lwowie, ale znaczący sukces osiągnął w Krakowie. W sezonie 1926-27 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego występował jeszcze na drugim planie, ale w sztukach Słowackiego („Książę Niezłomny”, „Balladyna”) i Wyspiańskiego („Akropolis”). Specyfika przedwojennego aktorstwa polegała na częstych zmianach teatru, także Surzyński dużo podróżował, grał w Warszawie, Łodzi, Toruniu (1935-38).
Czwar... ( Pozostało znaków: 8704 )
Ten artykuł został przeniesiony do archiwum
Możesz uzystkać dostęp do wszystkich archiwalnych newsów i artykułów zostając abonentem usługi Przyjaciel Queer.pl Twoja opłata pomoże nam w utrzymaniu portalu Queer.pl.
Uzyskaj dostęp
Zostań abonentem Przyjaciel Queer.pl by czytać materiały bez bez ograniczeń.
Autor
Krzysztof Tomasik
Stały publicysta Queer.pl, badacz polskiego homoseksualizmu, biografista
Autor książek "Homobiografie" (2008) i "Gejerel" (2012), redaktor zbioru PRL-owskich reportaży "Mulat w pegeerze" (2011). Na Uniwersytecie Krytycznym Krytyki Politycznej w Warszawie prowadzi zajęcia z cyklu "Inna strona polskiego kina", wraz z Mariuszem Kurcem współgospodarz programu "Lepiej późno niż wcale" w radiu Tok Fm.
Powiązane
Środa, 13.05.2015 Lesbijczenie Konopnickiej i pedalenie Iwaszkiewicza 
Wtorek, 16.12.2014 Naj, naj, naj 2014 – filmy 
Czwartek, 22.04.2021 Historia tęczy na Oscarach. Jak społeczność LGBTQ była do tej pory reprezentowana w przyznanych nagrodach? 
Wtorek, 26.06.2018 Wernisaż w... garderobie Kim Lee 
Piątek, 24.11.2017 "Tom of Finland": narodziny legendy Inne tematy
