I znowu te zaświadczenia...

Pod koniec czerwca pisaliśmy o interpelacji posła Ruchu Palikota, Roberta Biedronia, do ministra spraw wewnętrznych, Jacka Cichockiego, w sprawie zapowiadanej nowelizacji - o której cisza. Z odpowiedzi podpisanej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Romana Dmowskiego, dowiadujemy się, że „Projekt rozporządzenia zmieniającego ww. rozporządzenie został poddany uzgodnieniom wewnątrzresortowym i konsultacjom społecznym, w ramach których wniesiono liczne uwagi dotyczące zmiany wzoru zaświadczenia. Do ministerstwa wpłynęło również ponad 80 protestów od osób indywidualnych przeciwko zmianie przedmiotowego wzoru. W związku z powyższym podjęto decyzję o konieczności przeprowadzenia dodatkowych ustaleń z Ministerstwem Sprawiedliwości i Ministerstwem Spraw Zagranicznych”. MSW odpisało także, że w związku z tym, że w planach jest rozpoczęcie prac legislacyjnych nad nową ustawą Prawo o aktach stanu cywilnego, prace nad „zmianą aktu wykonawczego do obowiązującej ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego zostały wstrzymane”. Zdaniem Ministerstwa zmiana wzoru zaświadczenia jest także niecelowa ze względu na fakt, że „w ramach prac nad nowymi regulacjami przewidywane jest wprowadzenie do obrotu prawnego zaświadczenia o stanie cywilnym możliwego do wykorzystania w różnych celach”.

W ponownej interpelacji Robert Biedroń pyta ministra Cichockiego, czy na czas prac legislacyjnych nad nową ustawą są plany uwrażliwienia kierowników urzędów stanu cywilnego na praktyki niewydawania zaświadczeń osobom chcącym wstąpić w jednopłciowy związek partnerski za granicą.

Niekończąca się historia…

W 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację Marzenie K., chcącej wstąpić w związek partnerski w Niemczech, której USC odmówił wydania zaświadczenia. Sąd orzekł, że urzędy stanu cywilnego bezprawnie odmawiają wydania zaświadczenia o niepozostawaniu w związku małżeńskim. W 2010 roku na problem ten zwróciła uwagę Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Kolejną odsłoną walki o zaświadczenia było złożenie przez Kampanię Przeciw Homofobii skargi do Komisji petycji Unii Europejskiej - na początku zeszłego roku odbyło się przesłuchanie, po którym Komisja Europejska postanowiła przyjrzeć się bliżej sprawie. Do apelu o ułatwienie procedur włączyła się także pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania, Elżbieta Radziszewska oraz Rzecznik Praw Obywatelskich, Irena Lipowicz.

Nadzieja pojawiła się w kwietniu 2011 roku. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłosiło, że rozpoczęły się prace zmierzające ”do wyeliminowania z treści zaświadczenia danych osoby, z którą wnioskodawca zamierza zawrzeć małżeństwo” - usłyszeliśmy rok temu od rzeczniczki ministerstwa, Małgorzaty Woźniak. Czy jednak faktycznie było się z czego cieszyć? Zapytaliśmy wtedy MSWiA czy zmiana druku powstrzyma homofobicznych urzędników przed dyskryminacyjnymi praktykami. Rzeczniczka powiedziała nam, że "ewentualna zmiana wzoru zaświadczenia stwierdzającego zdolność prawną do zawarcia małżeństwa za granicą nie wpłynie na jego charakter. Zaświadczenie to nadal będzie wydawane w celu zawarcia małżeństwa zgodnie z prawem polskim. Zgodnie z definicją małżeństwa zawartą w Konstytucji RP (art. 18) oraz w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 1 § 1), w Polsce małżeństwo rozumiane jest jako związek kobiety i mężczyzny, i jako takie wywołuje na terenie RP skutki cywilnoprawne".

Robert Biedroń zwrócił uwagę w swojej interpelacji na fakt, że zapowiadane prace legislacyjne mogą potrwać kilka lat. Czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zamierza do tego czasu zrobić cokolwiek, by urzędy zaprzestały praktyki wydawania zaświadczeń według własnego widzimisię? Na odpowiedź znowu musimy poczekać…

Odpowiedź ministerstwa na interpelację Roberta Biedronia.

(md)