Równość za wszelką cenę

- Magda Dropek -

Za nami tęczowe wydarzenia w Łodzi, Krakowie, Trójmieście. Przed nami zwieńczająca tęczowy sezon wiosenny Parada Równości. Nie da się ukryć, że się dzieje. Od kilku dni nie mogę jednak pozbyć się pytania: ale po co, dla kogo i w jaki sposób się dzieje?

Od kilku lat angażuję się w festiwal Queerowy Maj i krakowski Marsz Równości. Lubię zupełnie inną energię i formę pracy, którą daje grupa nieformalna. Lubię poznawać nowych ludzi, słuchać ich pomysłów, nawet gdy co roku irytuję się tym, że pewne rzeczy trzeba ciągle na nowo przerabiać. Jestem dumna: z siebie, ale przede wszystkim z grupy, z wspólnej pracy. Lubię ten moment zaraz po Marszu, gdy zmęczeni, spaleni słońcem, ale uśmiechnięci ludzie rzucają się sobie w ramiona. Te same obrazki widziałam w tym roku w Łodzi, czy na zdjęciach z Trójmiasta. Różne, ale jakby te same, zmęczone twarze. No właśnie.

Mam przywilej poznawania, ale też działania w różnych inicjatywach: praca w portalu, grupa nieformalna, od dwóch lat fundacja. Daje mi to szansę na spojrzenie na wiele rzeczy z dystansu. Z drugiej strony często znajduję się w grupach, w których czuję się zbyt „mainstreamowa” i za mało queerowa. Parę dni później, w innej grupie to ja jestem tą radykalną „aktywistką”. Na marginesie dodam, że sama długo nie miałam odwagi siebie tak nazywać, musiałam chyba dojrzeć do tego, zaakceptować też w sobie to, że chcę to robić i że mnie to kręci. „Mówisz jak aktywistka” już nie jest dla mnie obelgą.

Od kilku dni noszę w sobie tekst. Nie oznacza on, że coś się nie udało. Wręcz przeciwnie, pomijając niezbyt udany klimat polityczny i listę rzeczy, które wciąż trzeba załatwić, czuję, że „coś się zmienia”, „dzieje się”, chociaż powoli. Coraz częściej zastanawiam się jednak: po co i dla kogo? Różnorodność organizacji i grup w Polsce jest ogromna: i dobrze, jest potrzebna, różnymi drogami musimy też dochodzić do wspólnego celu. Ale czy w sumie znamy ten cel? Związki partnerskie, jasne. Penalizacja mowy i przestępstw z nienawiści – oczywiście. Edukacja – też czeka, Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej robi jednak świetne rzeczy i widać zmiany. Ale czy nie powinno być coś jeszcze? Gdzieś tam daleko, za górami, za lasami? Czy w pogoni za naszymi mniejszymi celami nie zgubiliśmy czegoś ważniejszego? Polskie organizacje (w końcu) się profesjonalizują, ale jakim kosztem? A nawet powinnam zapytać: czyim? Realizujemy projekty, z których często nic nie wynika, ba, nawet nikt o nich nie wie – bo często nie mają żadnego wpływu na nasze życia. Tak zafiksowujemy się na lobbingu politycznym i przejrzystym dla wszystkich przekazie, że często nie zauważamy, gdy zaczynamy wykluczać inne osoby: w tym te naszym zdaniem mniej normatywne, nieprzystające do wizerunku rodem z „Seksu w wielkim mieście”? Nasza energia i zapał są często zabijane przez papierkologię i pogoń za pieniędzmi. Z drugiej strony, gdy nie ma pieniędzy jest jeszcze gorzej. Pracujemy w grupach nieformalnych, w których za wszelką cenę próbujemy uniknąć hierarchizacji i powielania społecznych struktur, co kończy się często chaosem i rozmytą odpowiedzialnością. Mówimy, że robimy coś wspólnie i dla wszystkich, ale oburzamy się na każdą krytykę naszych działań. I w końcu: walczymy z opresją, a często sami i same używamy w tej walce opresyjnych metod. Równość za wszelką cenę.

W ostatnich tygodniach wiele razy słyszałam zarzut, że aktywiści i aktywistki w Polsce, organizacje oraz grupy nie potrafią się komunikować, każdy sobie i do przodu. Kiedyś myślałam, że to rozbicie jest potrzebne, by zagospodarować różne pola działania, a często też nie wchodzić sobie w drogę. Teraz jednak myślę, że to nie ma sensu i w ten sposób nigdy nic nie osiągniemy. Dopóki organizacje walczące o związki i małżeństwa nie spróbują zaakceptować faktu, że nie każdy ich chce, a NGO z dużych miast zrozumieją, że dla niektórych LGBT walka z homofobią jest tak abstrakcyjna, jak dla nich to, że gej albo lesbijka może głosować na Dudę. Dopóki ci bardziej uprzywilejowani, bo mogący sobie pozwolić, by wiosną być na marszu w każdym mieście, będą mieli świadomość, że nie wszyscy tak mogą. I dopóki nie zaczniemy o tym normalnie rozmawiać.

Patrzę też na Was drodzy czytelnicy i czytelniczki.