Środa, 05.10.2005, Aktualizacja: Środa, 25.03.2015

Wielcy i niezapomniani: Maria Komornicka

Izabela Filipiak - "Księga Em"

Czyli Piotr Odmieniec Włast

Biografia Marii Komornickiej vel Piotra Odmieńca Własta to jedna z najbardziej tajemniczych, tragicznych i wzruszających historii jakie widziała polska literatura. Nic dziwnego, że Komornicka z twórczyni jeszcze za życia kompletnie zapomnianej, a wręcz pogrzebanej stała się dziś bohaterką wspomnień, książek, sztuk teatralnych i prac naukowych. W 1938 r. Tadeusz Boy-Żeleński przygotowując leksykon "Młoda Polska. Wybór poezji", pisał do Kazimierza Czachowskiego z prośbą o informacje m.in. na temat daty śmierci Marii Komornickiej. Skoro znawca tej miary co Boy ponad dziesięć lat przed śmiercią poetki był przekonany, że ona nie żyje, inni prawdopodobnie nie pamiętali, że kiedykolwiek istniała.

- Krzysztof Tomasik - Komornicka urodziła się w 25 VII 1876 roku w Grabowie pod Kozienicami. Odebrała staranne, domowe wykształcenie i szybko odkryty został jej talent literacki. Uznana niemal za "cudowne dziecko" już jako 16-latka debiutowała opowiadaniami w "Gazecie Warszawskiej". Dwa lata później wyszedł zbiór "Szkice". Wówczas wyjechała studiować do Cambridge, skąd wróciła po niespełna pół roku. W 1895 r. wspólnie z dużo starszymi i bardziej znamienitymi kolegami: Wacławem Nałkowskim i Cezarym Jellentą wydała "Forpoczty" - manifest, który miał zwiastować nadejście nowego w literaturze. Okres do 1907 r. był dla Komornickiej dość płodny, publikowała zarówno poezję, prozę, jak i cenione artykuły krytyczne w słynnej "Chimerze". Jan Lorentowicz wspominał ją po latach: "Urody była miernej. Drobna, ubrana skromnie, wywierała wrażenie raczej młodego chłopca, co jeszcze bardziej podkreślały krótkie, po męsku ostrzyżone włosy, dość rzadkie w owch czasach u kobiet." Trudno stwierdzić jakiego okresu życia Komornickiej może dotyczyć ten opis, zachowało się tylko jedno jej zdjęcie na którym włosy ma akurat długie, zebrane z tyłu głowy. Inni współcześni nic nie piszą o "męskim" wyglądzie, więc mało prawdopodobnie by faktycznie różniła się znacznie od ówczesnych kobiet. Jeszcze bardziej zagadkowe niż wygląd było małżeństwo, które Komornicka zawarła z Janem Lemańskim w czerwcu 1898 roku. Ten starszy o 10 lat poeta okazał się osobnikiem z poważnymi problemami psychicznymi, powodowany zazdrością już w czasie podróży poślubnej próbował postrzelić żonę. W roku 1900 ogłoszono oficjalną separację pary. W późniejszej twórczości Lemańskiego coraz wyraźniejsza stawała się obsesyjna niechęć do kobiet. Pod koniec życia pracował jako cenzor filmowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Zmarł w 1933 r., niedługo po kolejnej próbie samobójczej. Nieudane małżeństwo utwierdziło tylko opinię o Komornickiej jako skandalistce i ekcentryczce, ale nie miało znaczącego wpływu na jej tryb życia. Przełomem był dopiero rok 1907, Maria przeistoczyła się wówczas w Piotra Odmieńca Własta. Miało to miejsce w Poznaniu, gdzie zatrzymała się jadąc z matką do Kołobrzegu. Wcześniej kazała sobie wyrwać wszystkie zęby, b... ( Pozostało znaków: 9468 )

Ten artykuł został przeniesiony do archiwum

Dostęp do archiwalnych artykułów (starszych 4 tygodnie) możliwy jest dla abonentów serwisu Przyjaciel Queer.pl.
Dostęp do pojedyńczych artykułów z archiwum możliwy jest także za pomocą wiadomości SMS.

Uzyskaj dostęp

Zostań abonentem Przyjaciel Queer.pl by czytać materiały bez kodów i bez ograniczeń lub...

Jak uzyskać kod?

Wyślij SMS na numer 7268 o treści: IS CZYTAJ 186437 (koszt: 2zł + VAT)
Otrzymasz kod, dzięki któremu uzyskasz dostęp do materiału przez 48 godzin.

System mikropłatności SMS-owych dostarczany jest przez:

Autor

Krzysztof Tomasik

Stały publicysta Queer.pl, badacz polskiego homoseksualizmu, biografista

Autor książek "Homobiografie" (2008) i "Gejerel" (2012), redaktor zbioru PRL-owskich reportaży "Mulat w pegeerze" (2011). Na Uniwersytecie Krytycznym Krytyki Politycznej w Warszawie prowadzi zajęcia z cyklu "Inna strona polskiego kina", wraz z Mariuszem Kurcem współgospodarz programu "Lepiej późno niż wcale" w radiu Tok Fm.

TAGIWięcej

Polecamy

Powiązane

Wtorek, 23.04.2019 Czy Abraham Lincoln był... gejem?

Piątek, 05.04.2019 Kim był Kazimierz Pułaski?

Środa, 16.01.2019 Brian Epstein: zapomniana ikona brytyjskiego queeru

Czwartek, 15.11.2018 33 lata temu zaczęła się Akcja Hiacynt

Czwartek, 28.06.2018 49. rocznica Stonewall

Inne tematy

Środa, 08.05.2019 Kukiz: Biedroń i jego "żonomąż" zbijają kapitał polityczny na "pedaliadach"

Piątek, 17.05.2019 Tajwan pierwszym krajem Azji z równością małżeńską

Środa, 15.05.2019 Męsko-męskie pocałunki w TVP?

Powiązane tematy grup

Biseksualni . ;] Praca magisterska - ślicznie proszę o pomoc biseksualnych mężczyzn :)

0 Dodano: Dzisiaj 17:25

Lesbijki Singielki Daj nam szansę.

0 Dodano: Dzisiaj 5:57

Lesbijki Singielki Chętnie poznam

0 Dodano: Dzisiaj 5:55

Młodzi transseksualiści k/m i m/k Szukam przyjaciółki

0 Dodano: Wczoraj 21:24

Młodzi transseksualiści k/m i m/k Szukam trans

0 Dodano: Wczoraj 5:49

Drogi użytkowniku, droga użytkowniczko, w związku z nowymi wytycznymi wynikającymi z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego prosimy Cię o udzielenie zgody na dopasowanie treści marketingowych. Dzięki Twojej zgodzie będziemy nadal mogli emitować dopasowane do użytkownika reklamy i w ten sposób finansować utrzymanie i rozwój portalu.

Równocześnie zachęcamy Cie do zapoznania się z informacjami o wysokich standardach bezpieczeństwa, które spełnia nasz portal oraz o Twoich prawach jako użytkownika / użytkowniczki portalu.

Jak zapewne wiesz 25. maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego dotyczące ochrony danych osobowych, czyli nazywane popularnie RODO. Tekst rozporządenia (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. możesz przeczytać na stronie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32016R0679

Podstawy przetwarzania danych osobowych
Przetwarzanie danych użytkowników musi być oparte zgodnej z obowiązującymi przepisami prawa podstawie. W przpadku przetwarzania danych użytkownika w celu świadczenia usług podstawą prawną jest uzasadniony interes administratora. Przetwarzane dane wykorzystywane są do personalizacji treści, pomiarów stastyczynych, własnego marketingu oraz zabezpieczenia portalu przed niewłaściwym użytkowaniem. Przetwarzanie tych danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie się odbywać za Twoją zgodą.

Jakie dane przetwarzamy?
Mówimy o danych, które podczas korzystania z portalu lub aplikacji zapisywane są w tzw. plikach cookie i wykorzystywane przez nas lub naszych zaufanych partnerów.

Kto administruje Twoimi danymi?
Administratorem danych portalu Queer.pl oraz produktów powiązanych jest firma Queermedia.pl z siedzibą w Krakowie oraz nasi zaufani partnerzy tzn. podmioty trzecie (inne firmy), z którymi stale współpracujemy. Świadczone przez zaufanych partnerów usługi polegają głównie na dopasowywaniu reklam, które widzisz w internecie do Twoich zainteresowań.

Komu przekazujemy dane?
Dane przekazujemy przede wszystkim uprawnionym do tego organom ścigania, pod warunkiem, że zwrócą się do nas o ich wydanie i uzasadnią swoje żądanie, powołując się na przepisy prawa.
Dane przekazywane są także współpracującymi z nami agencjami marketingowymi oraz podwykonawcom (na przykład liczbę kliknięć w baner, liczbę osób czytających dany artykuł). Dane zbierane są także przez zaufanych partnerów. Żaden z naszych partnerów nie ma oczywiście dostępu do Twoich poufnych informacji.

Jaki jest cel przetwarzania Twoich danych?
Celem przetwarzania Twoich danych jest m. in.
- dopasowywanie treści do Twoich zainteresowań,
- analizowanie danych statystycznych, które pomagają nam w pracy nad stroną,
- ochroną strony oraz Twoich danych przed nieuprawnionym wykorzystywaniem,
- dopasowywanie treści marketingowych prezentowanych Ci przez nas oraz naszych zaufanych partnerów, dzięki czemy możemy utrzymywać portal.

Jakie są Twoje prawa?
Twoje najważniejsze prawa to usunięcie Twoich danych, zaprzestanie ich przetwarzania oraz udostępnienia ich Tobie. O koniecznych formalnościach informujemy w regulaminie oraz polityce prywatności.

Jeśli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych w tym na profilowanie przez nas oraz naszych zaufanych partnerów poprzez wykorzystywanie technologi plików cookie i podobnych technologii oraz udostępnianie Twoich danych osobowych pozostawianych przez Ciebie w ramach korzystania ze stron internetowych, serwisów i innych funkcjonalności zapisywanych w tych plikach cookies, przez wydawcę portalu i zaufanych partnerów innym administratorom zainteresowanym marketingiem swoich produktów lub usług (reklamodawcom), prosimy o kliknięcie przycisku "Przejdź do serwisu".
Zgoda tyczy się zarówno portalu Queer.pl, jego mobilnej wersji, wersji AMP oraz aplikacji mobilnych.
Wyrażenie zgody jest dobrowolne i może zostać w dowolnym momencie wycofanie.